VAN’DA TARİHİ HORHOR MEDRESESİ ÇEVRE DÜZENLEMESİYLE YENİDEN İBADETE VE ZİYARETE AÇILDI

Van Kalesi'nin eteklerinde yer alan tarihi Horhor Medresesi Camii, kapsamlı restorasyon ve çevre düzenlemesinin tamamlanmasının ardından hem ibadete hem de turizme yeniden açıldı.

Van Kalesi'nin eteklerinde yer alan tarihi Horhor Medresesi Camii, kapsamlı restorasyon ve çevre düzenlemesinin tamamlanmasının ardından hem ibadete hem de turizme yeniden açıldı. Bir dönem bataklık halde olan ve kullanılamayan bölge, yapılan drenaj sistemiyle tamamen yenilendi. Doğal su kaynaklarının kontrol altına alınmasıyla düzenli su akışı sağlandı. Proje kapsamında ayrıca dinlenme alanları, yürüyüş yolları, havuzlar ve geniş bir yeşil alan düzenlemesi yapılarak bölge modern bir görünüme kavuşturuldu. Tarihi kaynaklarda Birinci Dünya Savaşı sonrası Ermeniler tarafından yıkıldığı belirtilen, mimari özelliklerine göre 1950’li yıllarda yani 18. yüzyıla tarihlendirilen Horhor Medresesi Camii, aslına uygun şekilde restore edildi. Bediüzzaman Said Nursi'nin 1897-1907 ve 1912-1914 yıllarında ibadethane ve talebe yetiştirme amacıyla kullandığı yapının restorasyon süreci, ilk olarak 2012 yılında yapıldı. Ardından bir takım teknik sorundan dolayı zarar gören cami, 2019 yılında tekrar ibadete kapatıldı. Van Valiliği Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığınca geçen yıl kısmen ibadete açılan Horhor Medresesi Camii, eksiklerin tamamlanmasıyla birlikte bu yıl beş vakit namazda yeniden cemaatini ağırlamaya başladı. Tarihi cami ve çevresinde yapılan kapsamlı düzenlemelerle bölge, hem yerli hem de yabancı ziyaretçiler için yeni bir cazibe noktasına dönüştü. RÖP: Prof.Dr. Rahmi Tekin-Van YYÜ Edebiyat Fakültesi, Tarih Bölümü Öğretim Üyesi: “YYÜ Edebiyat Fakültesi Tarih bölümünde Osmanlı Müesseseleri ve Medeniyeti Tarihi anabilim darında profesör olarak çalışmaktayım. Ancak bu caminin yapılışı ile ilgili falan tarihte mutlaka yapılmıştır gibisinden bir ifade kullanamıyoruz. Ancak şunu söyleriz. Camiin tarihteki arşiv kayıtlarından edindiğimiz bilgiye göre cami 1650'li yıllarda mevcut. Mescit, cami diyorum da mescit anlaşılması gerekiyor. Bugünkü ifadeyle cami diyoruz. Ee neden biliyoruz 1650'li yıllarda? Çünkü 1655 yılında Van'a gelen Evliya Çelebi bu camiye gelmiş ve bu camide bu mescitte medresesinde konuşmuş, medresesinde kalmış, medresesinde bir haftadan fazla kalmış Evliya Çelebi ve burada Buhari'yi, Müslim'i, İbn-i Mace'yi ezberleyen talebelerin olduğunu Ve burası Dar-ı Muhaddisin olduğunu ifade etmektedir. Şimdi caminin yapısından bizim anladığımız kadarıyla cami Osmanlı mimarisinden ziyade Beylikler Dönemi veya Anadolu Selçuklu Devleti mimarisini andırmaktadır. Neden bunu söylüyoruz? Çünkü caminin sizde şu anda gördüğünüz gibi uzunlamasına yapılmış. Yani ilk saf uzun, ikinci saf uzun, beş saf var ama uzun uzun. Bu Beylikler sistemine, Selçuklular sisteminin bir mescit yapma, cami yapma anlayışıdır. Osmanlı'da daha çok uzun şekilde yapılmaktadır. Bunun tabii ki çok sebepleri var. Bunun en önemli sebeplerinden birisi ilk safın Hazreti Peygamber'in ifadesiyle ilk safta durmanın sevabı izah edilmiş ve beylikler buna göre bu camileri, mescitleri bu şekilde dizayn etmişlerdir. Safları uzunlamasına olmuştur. Doğudan batıya doğru uzunlamasına yapılmışlardır. Şimdi bu Horhor medresesinin Medrese camisinin daha doğrusu yapılması neden ismi Horhordur? Belki kale dibinde bir çeşme var. Su akıyor ve Hor Hor diye akıyor. Bu Türkiye'de, Anadolu'da birçok yerde böyle ses çıkararak Akan Camii ile çeşmelere Hor Hor mıntıkası, Hor Hor Camii, Hor Hor mevki mesela bu İstanbul'da da Aksaray'ın yukarısında bir Hor Hor vardır. Sokak Hor Hor Sokak Hor Hor Camii Hor Hor Medresesi vardır.” Horhor Camii İmamı Hatibi İsmail Tukdan, caminin isminin bölgeden akan suyun çıkardığı sesten geldiğini belirtti. Horhor Medresesi'nin tarihi önemine dikkat çeken Camii İmam Hatibi Tukdan, "Van Kalesi'nin dibinden akan suyun sesinden dolayı buraya ‘Horhor' deniliyor. Bediüzzaman Said Nursi Hazretleri de Vali Tahir Paşa'nın davetiyle 1896-1907 yılları arasında Van'a gelerek irşat faaliyetlerinde bulunuyor. Gelişinde Horhor Medresesi'nde talebe yetiştirmeye başlıyor. Risale-i Nurlarda geçtiği üzere bu dönemde hem dinî ilimler hem de fen ilimleri birlikte okutuluyor. Bediüzzaman Hazretleri, Tahir Paşa'nın konağında kimya ve fizik hocalarıyla matematik üzerine ilmî tartışmalara giriyor ve hepsine üstün geliyor" dedi.